تجهیزات گلخانه

کشت گلخانه ای چه مزایایی نسبت به کشت سنتی دارد ؟

از گذشته تاکنون کشت محصولات بصورت سنتی و دستی در زمین های کشاورزی و خاک های حاصلخیز رایج بوده است . کاشت بیشتر محصولات به صورت فصلی بوده و در فصل‌های سردسیر کاشت محصولات یک امر غیر ممکن بود . بعضی از محصولات فقط در یک فصل قابل برداشت بود . محصولاتی مانند صیفی جات که بیشتر در تابستان برداشت می شدند در فصل زمستان و بهار ناموجود بودند . اما امروز با رسیدن به علم کشت گلخانه‌ای و پیشرفت تجهیزات گلخانه به این امر دست یافته ایم تا بتوانیم در همه فصل ها همه محصولات را کشت کنیم . در فضای گلخانه با ایجاد یک محیط مصنوعی نزدیک به محیط طبیعی و ایجاد شرایط و بستر مناسب برای کاشت انواع محصولات فراهم می شود .

مزایای کشت گلخانه ای :

۱- اقتصادی و به صرفه

۲- تولید در تمام فصول سال و خارج از فصل کشت محصول

۳- کنترل موثر آفات و بیماریها

۴- آبیاری کنترل شده

۵- امکان مقاوم کردن گیاهان حاصل از کشت بافت تولید کشت بدون خاک (هایدرو پونیگ)

۶- افزایش ارتفاع محصول در کشت گلخانه‌ای بیشتر از فضای آزاد و امکان افزایش تولید محصول در واحد سطح

برای ساخت یک گلخانه به چه مواردی نیاز داریم ؟

۱- سازه گلخانه و بستر کشت

۲- پوشش گلخانه

۳- سیستم آبیاری

۴- سیستم سرمایش و گرمایش

۵- سیستم تهویه و شیدینگ

۶- انواع توری : ضد حشره و توری سایه بان

۷- سیستم فوگر

۸- سیستم تزریق کربن دی اکسید 

سازه گلخانه اولین قدم در تأمین تجهیزات گلخانه :

اسکلت یا پوششی است که برای محافظت محصولات در برابر بارندگی ، اختلالات آب و هوایی ، طوفان و بادهای شدید ، کنترل نور و ایجاد محیط مناسب برای کشت محصولات کاربرد دارد .

انواع سازه

سازه های گلخانه ای از نظر نوع تولید ، نوع ساختار شکل و ظاهر و کاربرد به چهار دسته اسپانیایی ، شیشه‌ای ، ایرانی ، تونلی تقسیم می شوند .

اسپانیایی : از جنس پلاستیک پلی کربنات و ورق های فلزی است . از نظر استحکام و کارایی سازه اسپانیایی نسبت به بقیه سازه ها برتری دارد . مزایای این سازه حذف قطرات ناشی از تقطیر رطوبت داخل گلخانه بهینه سازی نور خورشید با کیفیت uv تهویه مناسب هوا کنترل اقلیم راحت تر کم کردن سطح برف نشین و به طور کلی مناسب برای هر نوع اقلیم است .

شیشه‌ای :  در صنعت کشت گلخانه ای پرهزینه ترین و مقاوم ترین نوع سازه است که سازه ای یکپارچه با قابلیت انتقال نور ، حرارت و نصب انواع تجهیزات بر روی سازه است . این دسته از سازه های شیشه ای به صورت ساده ، سکوریت ، تک جداره ، دوجداره ، پراکنشی تولید میشوند .

ایرانی : پوشش ایرانی در سه تیپ مختلف دسته بندی شده که قابلیت پوشش پلاستیکی در دیواره ها را دارد پوشش سقف با آنها از پلی اتیلن و مقاومت به باد ۹۰ تا ۷۰ کیلومتر بر ساعت دارد برای کشت خاکی مناسب است .

اگر به دنبال خرید پلی اتیلن که یکی از کم هزینه ترین راه های ساخت و  تهیه تجهیزات گلخانه است هستید با سانیا پلاست در ارتباط باشید .

دو نوع کاتیک و سیرکولار که در چهار نوع شبکه بندی میشوند ؛ ساده ، دستکدار ، پیشرفته ، پیشرفته دستکدار

تونلی : بیشتر برای کشت آلوورا گل های آپارتمانی و فصلی و دائمی هان دارویی صیفی‌جات استفاده می‌شود . نسبت به سایر سازه ها قیمت پایینی دارد ، نسبت به سایز کوچیکتراست ، باعث می شود محیط داخلی گلخانه سریعتر گرم شود و در کاهش مصرف سوخت بسیار موثر است .

در نوع های کوانست ، کوانست پایه دار ، تونلی پیوسته ، قوس گاتیک ، گاتیک پایه دار ، کوانست طرح چین .

پوشش گلخانه و محافظت محصولات :

انواع پوشش گلخانه

شیشه‌ای : عبور نور زیاد از سطح پوشش و قیمت بالا نسبت به سایرین در برابر بارش تگرگ مقاوم نیست و در بین کشاورزان کم استقبال می باشد .

پلی کربنات دوجداره : از نظر جنسی ، شبیه به طلق می‌ماند . عایق خوب حرارتی ، مناسب برای سقف های قوسی شکل ، در رنگ بندی های مختلف ، UV ، باعث کاهش مصرف سوخت و سهولت در نصب ، مقاوم در برابر ؛ باد ، فشار منفی .

فیلم های سه لایه : شفافیت خوب و مقاوم دارد و عایق حرارتی مناسب می باشد . در برابر یخ زدگی در یک فیلم سخت و ضخیم و سه بندی رول می شود . شامل UV و IR

پلی اتیلن دو پوش : در بین دولایه هوا وجود دارد این ویژگی باعث بالا رفتن مقاومت آن و ایجاد عایق حرارتی مناسب شده است . مقاوم در برابر پارگی ضربه و تگرگ ، شامل UV

پوشش پلی اتیلن( نایلون گلخانه ) : در بین پوشش ها پایین ترین هزینه را دارد . قابلیت گذردهی نور ،مناسب برای گلخانه های قوسی شکل ، دوام طولانی مدت ۱۰ ساله ، UV و AR .

فایبرگلاس : ضخامت محکم برگرفته از پلی استر که از وزن سبکی ای برخوردار است . قابلیت گذردهی نور بین ۸۰ تا ۹۰ درصد ، برخورداری از دوام طولانی مدت حدود ۱۰ تا ۲۰ سال ، ارزان تر از شیشه میباشد و در رنگ بندی های مختلف قابل تهیه است . مقاوم در برابر تگرگ و طوفان می باشد .

اکریلیک : مقاومت بالاتری در آب و هوا نسبت به شیشه دارد . قابلیت گذردهی نور بین ۹۰ تا ۹۲ درصد را دارا می باشد . حفظ دمای داخل گلخانه دو برابر شیشه، عایق خوب حرارتی ، قابل اشتعال .

سیستم آبیاری مهم ترین عامل در کاهش هزینه های کشت :

آبیاری به سه دلیل اصلی یکی از مهمترین تجهیزات گلخانه می باشد ؛

۱- تهیه بستر و خاک با ساختار مناسب و زهکشی شده

۲- آبیاری کامل واجتناب از آبیاری مقطعی و نیمه کاره

۳-آبیاری گیاه قبل از شروع تنش آبی

انواع آبیاری :

۱- آبیاری محیطی : از لوله لیفت پلی اتیلن و نازل پلاستیکی ساخته می شود و آب را اسپری می کند . نازل ها در درجه های  ۴۵ ، ۹۰ ، ۱۸۰ در کنار ساقه های گیاه جایگذاری می‌شود .

۲- آبیاری سقفی آبشاری : یک خط لوله اصلی در طول سالن به همراه رایزر ها و نازل ها که در سقف یا کف سالن قرار گرفته‌اند . این خط ، آب را در تمام محیط گلخانه اسپری میکند این روش برای گیاهانی که در برابر رطوبت شاخ و برگ مقاوم هستند استفاده می شود .

۳- آبیاری مه پاشی : توسط یک لوله اصلی سرتاسر گلخانه در جهت طول بر روی سقف گلخانه قرار گرفته است . مه پاش محلول کود و مواد مغذی را توسط نازل سوار بر تسمه و نازل جابجا شونده در محیط پخش می‌کند . این روش اغلب برای تکثیر گیاهان قلمه و تولید نشاء خوب است . قطرات ریز و متناوب بر روی محیط کشت ، باعث کاهش درجه حرارت محیط و تامین رطوبت نسبی و بازدهی بیشتر تجهیزات گلخانه می شود .

۴- آبیاری قطره‌ای توسط یک لوله که بر روی خاک نزدیک ساقه ها قرار می گیرد که در فاصله های مشخص و قابل تنظیم از طریق قطره چکان عمل آبیاری را انجام می دهد . این نوع آبیاری جامع ترین و فراگیرترین روشی است که راندمان آبیاری را ۹۰ تا ۹۵ درصد نسبت به بقیه روش ها پیش می برد .

۵- لوله تراوا زیر سطحی تراوا با لوله های متخلخل اسفنجی آب کود سم و مواد مغذی را همزمان در محیط پخش میکند . این لوله ها در فاصله ۲۰ تا ۲۵ متری کارگزاری می شود .

سیستم گرمایشی و سرمایشی از مهم ترین تجهیزات گلخانه :

از این سیستم در گلخانه ها برای کنترل دمای محیط با توجه به نوع محصول ، افزایش تولید و بهتر شدن کیفیت ، ایجاد بستری مناسب برای رشد محصولات استفاده میشود . دمای متوسط بیشتر گلخانه ها بین ۲۱ تا ۲۷ درجه سانتی گراد می باشد سردترین دما ۱۰ درجه سانتی گراد می باشد که گیاهان سردسیر در آن دما کشت می شوند .

۱- اکنوپک گلخانه‌ای : در حالت گرمایش از طریق مشعل گاز سوز و احتراق ایجاد گرما می کند و  با دو روش تبخیری و لوله های کلیویل (آبسرد) ایجاد سرما میکند.

۲- یونیت هیتر گلخانه‌ای : این سیستم بدون احتراق شامل لوله های آب گرم و سرد می شود .

۳- هواساز گلخانه‌ای : مشابه یونیت هیتر با این تفاوت که یک هواساز بزرگ مرکزی با کوانشل به نقاط مختلف سالن ارسال می گردد .

۴- زنت گلخانه‌ای که مشابه هواساز گلخانه‌ای عمل می کند اما در حالت سرمایش متفاوت است که در ساختار آن پد سلولزی بکار گرفته شده است .

۵- ایرواشر گلخانه‌ای : عملکردی مشابه به زنت دارد که بجای پد سلولوزی در سرمایش از افشانک های تزریق آب استفاده شده است .

سیستم تهویه : از این سیستم برای کاهش درجه حرارت گرما و تامین گاز کربنیک ، تنظیم رطوبت نسبی در گلخانه برای جلوگیری از کاهش رشد بوته و محصول ، برای کمک به افزایش فتوسنتز و تولید در طی روزهای آفتابی استفاده می شود .

سیستم تهویه به دو صورت به کار گرفته می شود ؛

۱- جریان طبیعی هوا از طریق پنجره های جانبی و سقفی

۲- استفاده از فن های مکنده و جابجایی هوا در هر دقیقه

انواع توری یا شیدینگ کم هزینه اما کاربردی :

این نوع تورها فیلتر مناسبی برای اشعه خورشید و کاهش دمای داخل گلخانه از ۵ تا ۸ برابر می باشد . دارای قابلیت UV هستند و در ایجاد سایه مناسب برای محیط گلخانه در گرما های زیاد و دمای بالای هوا که سیستم تهویه پاسخگو نیست کاربرد دارد . انواع شید ها با تراکم ۳۰ درصد ، ۵۰ درصد ، ۸۰ درصد از جنس پلی اتیلن و پلی پرو پیلن در بازار موجود هستند . 

فوگر گلخانه‌ ای لازمه کشت محصولات :

فوگر یا همان دستگاه مه پاش برای ثابت نگه داشتن رطوبت ، افزایش رطوبت و خنک کردن محیط در تابستان کاربرد دارد . فوگر در زمستان برای جلوگیری از خشک شدن هوا نیز مورد استفاده قرار می گیرد . این دستگاه ها با پراکنده کردن قطرات ریز آب و تشکیل مه در گلخانه ایجاد محیط مرطوب برای رشد بهتر محصولات میکند .

مه پاش خانگی : از یک شیر معمولی با فشار ۲ بار وصل و مورد استفاده قرار می گیرد . نسبت به سایرین ارزان تر می باشد . اثربخشی این محصول تقریباً بالا و قابلیت بسته شدن ۸ نازل را دارد .

مه پاش با فشار متوسط و نیمه صنعتی : از نظر کارایی متوسط ، شامل یک پمپ مه پاش کم فشار ، حدود حدود ۷ الهی ۱۷ نازل بسته می شود . اما عملکرد ضعیف تری نسبت به مه پاش خانگی دارد .

مه پاش فشار بالا یا صنعتی : شامل یک پمپ مه پاش فشار قوی می باشد که اثر خیس کنندگی در محیط ندارد . در بین تجهیزات گلخانه از مقاومت نسبتاً بالایی برخوردار است .

سیستم تزریق  CO2 و افزایش تولید :

میزان CO2 هرچه در محیط بیشتر باشد گیاه را وادار به فتوسنتز بیشتر می کند . بنابراین ، سوخت و ساز گیاه افزایش می یابد و باعث تولید محصول و افزایش کشت می شود . دستگاه co۲ با تزریق این گاز به محیط شرایط را مهیا می‌کند ، تا گیاه آماده فتوسنتز بیشتر بشود .

۱- مشعل آویزان : این نوع دستگاه از سقف گلخانه آویزان می شود و از گاز طبیعی و پروپان استفاده می کند . دستگاه بدون ایجاد بوی گاز و سوختگی عمل می کند .

۲- گرمکن کربن دی اکسید ساز : نوعی کوره صنعتی هستند که با استفاده از سیستم جرقه زنی و دمنده CO2 را در محیط پخش میکند .

۳- کربن دی اکسید ساز نفتی : از طریق کوره مستقیم و با سوزاندن نوعی نفت

۴- کربن دی اکسید ساز گلخانه ای : با باز کردن شیر گاز در طول روز به صورت اندک co۲ را در محیط پخش می کند .

۵- استفاده از کپسول  CO2 مایع

مخازن گلخانه ای :

تانکرهای آب پلی اتیلنی که در حجم ها و ظرفیت های مختلف متناسب با نیاز فضا و نوع محصول باید تهیه شود . همه تجهیزات گلخانه پلی اتیلنی مورد نیاز خود را میتوانید در دسته بندی محصولات نایلون کشاورزی مشاهده کنید .