انواع پلاستیک

انواع پلاستیک و بازیافت

شناخت دسته بندی های مختلف پلاستیک و  ارزش مواد پلاستیکی تولید شده از جهات سختی فرآیند تولید و قیمت مواد اولیه و … ، در فرآیند بازیافت اهمیت فراوانی دارند . برای رسیدن به این هدف، یعنی شناسایی انواع پلاستیک ، از تعریف پلاستیک شروع می‌کنیم .

بازیافت پلاستیک فرآینده ساده ای نیست . جنس هرکدام از پلاستیک‌ها با بقیه متفاوت است . برخی از آن‌ها قابل استفاده مجدد هستند ، برخی دیگر پس از چندین بار استفاده مواد خطرناکی تولید می‌کنند . برخی از آن‌ها به راحتی قابل بازیافت هستند و برخی دیگر در فرآیند بازیافت به روش‌های پیچیده تر نیاز دارند. با سانیا پلاست در این مقاله همراه باشید :

پلاستیک های مصرفی ما به هفت دسته از نظر ساختار تقسیم میشوند

1- پلی اتیلن ترفتالات (PET or PETE)

این نوع ماده با کیسه پلاستیکی که معمولاً در سوپر مارکت ها می بینیم متفاوت است . PET بیشتر به منظور بسته بندی غذا و نوشیدنی به دلیل توانایی قوی در جلوگیری از ورود اکسیژن و خراب شدن محصول در داخل مورد استفاده قرار می گیرد . همچنین به جلوگیری از خروج دی اکسید کربن موجود در نوشیدنی های گازدار کمک می کند. PET توسط بازیافت جمع آوری می‌شود . PET حاوی تری اکسید آنتیموان است که ماده ای سرطان زاست و قادر به ایجاد سرطان در بافت زنده است.
هرچه مدت زمان مایع در ظرف PET بیشتر باشد ، احتمال انتشار آنتیموان بیشتر است . دمای گرم داخل خودروها گاراژها و انبارهای سرپوشیده نیز می تواند انتشار این نوع مواد خطرناک را افزایش دهد.

2- پلی اتیلن با چگالی بالا (HDPE)

در مقایسه با انواع دیگر پلاستیک ، HDPE دارای زنجیرهای پلیمری تقریباً بدون انشعاب طولانی است که آن متراکم کرده و بنابراین از PET قوی تر و ضخیم تر است . HDPE معمولاً به عنوان کیسه مواد غذایی ، شیر ، ظرف آب میوه ، بطری های شامپو و بطری دارو استفاده می شود . HDPE نه تنها قابل بازیافت است بلکه نسبتاً از PET پایدارتر است . این ماده به عنوان گزینه ایمن تری برای استفاده از غذا و نوشیدنی در نظر گرفته می شود .

3- پلی وینیل کلرید (PVC)

PVC به طور معمول در اسباب بازی ها ، بسته بندی چسب ، بطری های مواد شوینده کیسه های خون و لوله های پزشکی استفاده می شود . پی وی سی یا وینیل دومین پلیمر پلاستیکی پرکاربرد در جهان است (پس از پلی اتیلن) ، قبل از اینکه فرآیند تولید و دفع PVC به عنوان عامل خطرات جدی بهداشتی و مسائل مربوط به آلودگی محیط زیست اعلام شود .
از نظر سمیت ، PVC به عنوان خطرناک ترین پلاستیک در نظر گرفته می شود که ممکن است باعث سرطان شوند . همچنین می تواند علائم آلرژیک را در کودکان ایجاد کند و سیستم هورمونی انسان را مختل کند . PVC نیز به ندرت بازیافت می شود . به همین دلیل است که بهتر است از استفاده PVC به هر قیمتی اجتناب شود.

4- پلی اتیلن با چگالی پایین (LDPE)

همانطور که قبلاً گفته شد، پلی اتیلن ها پرکاربردترین نوع از انواع پلاستیک در جهان هستند . این نوع پلاستیک دارای ساده ترین ساختار شیمیایی پلیمری است که پردازش آن را بسیار آسان و بسیار ارزان می کند . LDPE ها بیشتر برای کیسه ها (مواد غذایی ، خشکشویی ، نان ، کیسه های مواد غذایی منجمد ، روزنامه ، زباله) و بسته بندی های پلاستیکی استفاده می شوند . پوشش کارتن های شیر کاغذی و فنجان های نوشیدنی سرد و گرم ؛ برخی از بطری های قابل فشار (عسل ، خردل) ، ظروف نگهداری مواد غذایی ، درب ظرف . همچنین برای پوشش سیم و کابل استفاده می شود.

اگرچه برخی از مطالعات نشان داده اند که LDPE می تواند باعث اثرات هورمونی ناسالم در انسان شود ، اما LDPE به عنوان یک گزینه پلاستیکی ایمن برای استفاده از غذا و نوشیدنی در نظر گرفته می شود . متأسفانه بازیافت این نوع پلاستیک نیز بسیار مشکل است.

5- پلی پروپیلن(PP)

سفت تر و مقاوم تر در برابر حرارت ، PP به طور گسترده ای برای ظروف غذای گرم استفاده می شود. کیفیت استحکام آن بین LDPE و HDPE است . علاوه بر جلیقه های حرارتی و قطعات خودرو ، PP نیز در پوشک یکبار مصرف و آسترهای نوار بهداشتی گنجانده شده است . همانند LDPE ، PP یک گزینه پلاستیکی مطمئن برای استفاده در غذا و نوشیدنی است . PP کاملاً قابل بازیافت نیست و می تواند باعث آسم و اختلال هورمونی در انسان شود.

6- پلی استایرن(PS)

پلی استایرن (PS) نوعی ماده است که همه ما معمولاً برای ظروف غذا ، کارتن تخم مرغ ، فنجان و کاسه یکبار مصرف ، بسته بندی و همچنین کلاه ایمنی دوچرخه استفاده می کنیم . هنگامی که با غذای گرم و روغنی قرار می گیرد ، PS می تواند استایرن را که سمی برای مغز و سیستم عصبی محسوب می شود ، شستشو دهد . همچنین می تواند بر ژن ها ، ریه ها ، کبد و سیستم ایمنی تأثیر بگذارد . علاوه بر همه این خطرات ، PS نرخ بازیافت پایینی دارد .

7- دیگر پلیمرها

غیر از پلاستیک هایی است که با شماره یک تا شش مشخص شده اند، همگی جزء دسته هفتم هستند . پلاستیک هایی که ممکن است به صورت لایه ای یا مخلوط با انواع دیگر پلاستیک ها مانند بیوپلاستیک باشند نیز در این دسته قرار میگیرند .

برای آشنایی با بیوپلاستیک ها یا پلاستیک های سبز ، انواع و مدت زمان تجزیه آنها ، مقاله بیوپلاستیک چیست را مطالعه کنید . 

پلاستیک چگونه به محیط زیست آسیب میزند؟

پلاستیک به مدت طولانی در محیط می‌ماند و یکی از جدی ترین تهدید ها برای حیات وحش محسوب می‌شود و به عنوان یک عامل مسموم کننده محیط شناخته می‌شود . تقریباً همه پلاستیک ها از مواد شیمیایی و سوخت‌های گرم کننده (گاز ، نفت و حتی زغال سنگ) ساخته می‌شوند. بنابراین اتکای ما به انواع پلاستیک باعث افزایش وابستگی به این دسته از سوخت‌ های آلاینده می‌شود .

سوزاندن پلاستیک در زباله‌سوزها ، گازهای آلاینده زیادی تولید می‌کند . پلاستیک به جز آلوده کردن رودخانه ها و اقیانوس ها به یک مشکل بزرگ برای محیط زیست تبدیل شده است . پلاستیک یکی از دلایل اصلی تغییرات آب و هوایی است .

بهتر است بدانید مواد شیمیایی مشتق شده از سوخت‌های فسیلی تقریباً برای تولید انواع پلاستیک (بیش از 99 درصداز آن‌ها) استفاده می شوند . بنابراین هرچه پلاستیک بیشتری تولید شود ، به مواد شیمیایی بیشتری نیاز داریم و هرچه به مواد شیمیایی بیشتری نیاز داشته باشیم ، تقاضا برای گاز ، نفت و حتی زغال سنگ افزایش می یابد . این افزایش حجم تقاضا در کوتاه مدت باعث تغییرات آب و هوایی خطرناک می‌شوند .

تأثیر پلاستیک بر زمین ما

نفت و گاز پالایش شده باعث سرمایه‌گذاری عظیمی در تولید پلاستیک در سراسر جهان از جمله اروپا شده‌ است. تولید پلاستیک در حال حاضر علت انتشار 5 درصد از گازهای گلخانه ای است ، گازهایی که کره زمین را گرم می‌کنند و باعث ایجاد تغییرات آب و هوای شدیدتری می‌شوند . این گازها در حین حفاری نفت و گاز در صنعت پردازش پلاستیک آزاد می‌شوند . سوزاندن پلاستیک در زباله سوزها نیز باعث انتشار گازهای گلخانه ای می شود.

حدود 40 درصد از پلاستیک تولید شده برای بسته بندی محصولات یکبار مصرف است و طبیعتاََ مقدار زیادی از آن به اقیانوس ها راه پیدا می‌‌کند . پلی اتیلن بدترین نوع پلاستیک است . از آن به عنوان پلاستیک ارزان قیمت در مواردی مانند بطری آب معدنی، کیسه‌های میوه و سبزیجات استفاده می کنند .

جهان اخیراً با مشکل آلودگی پلاستیک مواجه شده است . به همین دلیل کمپین‌هایی برای کنار گذاشتن موارد غیر ضروری مانند بسته بندی های یکبار مصرف به وجود آمده است . ارتباط بین تولید انواع پلاستیک و تغییرات آب و هوایی برای بسیاری از مردم یک هشدار جدی به شمار می آید . به طور کل پلاستیک‌ در اقیانوس‌ گاز متان آزاد می‌کند .

قبلاً اشاره کردیم که هرچه پلاستیک بیشتری تولید کنیم از نفت و گاز بیشتری استفاده می‌کنیم. ما می توانیم با حذف پلاستیک های غیر ضروری مانعی برای انتشار گاز های گلخانه ای ایجاد کنیم .

انواع پلاستیک و آلودگی آب

ما سالانه میلیون ها تن از انواع پلاستیک را دور می ریزیم و مقدار زیادی از آن به خاک، رودخانه ها، اقیانوس ها و هوایی که تنفس می کنیم راه پیدا می‌کند . با تجزیه پلاستیک به قطعات کوچک، توسط حیوانات دریایی مصرف می‌شود . شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد ریزپلاستیک ها در مواد غذایی وجود دارند اما هنوز اثرات طولانی مدت آن بر سلامت انسان را کشف نکرده ایم . پس بهتر است پلاستیک های غیر ضروری یکبار مصرف را کنار بگذاریم و متعهد به مقابله با پلاستیک‌های پیچیده‌ تر مانند لباس و لاستیک اتومبیل باشیم .